TANIM :
• Kuvvetli bir endişe sebebiyle çocuğun okula gitmeyi reddetmesi veya bu konuda isteksiz görünmesi olarak tanımlanabilir.
• Çocukta çeşitli derecelerde psikosomatik belirtiler görülür. Bunlar mide bulantısı, karın ağrısı, kusma, baş dönmesi şeklinde bedensel yakınmalardır.
BU ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ
• Okulu sever ve okula gitmeyi başarırsa örnek bir öğrenci olabilirler.
• Bu çocuklar genelde aile bireyleri dışında yabancı kişilerle sosyal ilişki kurmakta güçlük çekerler ve utangaçtırlar.
• Başarı kaygısı olan, uslu, uyumlu, aşırı onay bekleyen, ailesine bağımlı çocuklardır.
• Okula giden çocukların yaklaşık % 2 sinde görülür.
• Yanlarında anne yada babası olmadan sınıfa girmek istemezler.
• Evde kaldıkları sürece mutludurlar.
• Arkadaş ilişkilerinde ve sosyal etkinliklerde etkin olabilirler.
• Liseye giden ergenlerde de görülebilir ancak belirtiler ilkokul çocuğu kadar kuvvetli ve zorlu değildir. Yaş büyüdükçe görülme sıklığı azalır.
NEDENLERİ ;
Ailevi Nedenler ;
• Asıl korkulan şey okul değil, evden anneden ayrılmaktır.
• Aile bireylerinin birbirlerine aşırı bağlı ve çoğu zaman bağımlı olması,
• Anne ve babanın çocuğun kendilerine bağlı ya da bağımlı kalmasını istemesi,
• Anne babanın kendilerine ve çocuklarına bir şey olacağı konusunda yoğun kaygı duyması,
• Çocuğun, anne ya da babasının yokluğunda kendisine ya da anne babasına bir şey olacağından korkması,
• Boşanma, anne veya babanın başka biriyle evlenmesi veya maddi sorunlardan kaynaklanan stresli bir ev yaşamı,
• Çocuğun yeni bir kardeşinin doğması, taşınma, hastalık, yakın birinin ölümü gibi bir stres faktörünün olması.
• Eğer anne ve baba, "Beni üzersen annesiz, babasız kalırsın" ya da benzeri sözler kullanırsa, her tehlikede sığındığı ailesinin kendisini bırakıp gitmesi ihtimali çocuğu sınırsız biçimde tedirgin eder.
• Oyun ve arkadaşlıktan uzak tutulmuş, dış etkenlerden etkilenmiş (hırsızlık, kaza gibi olaylara şahit olma) okul fobisine sebep olan etkenlerdir.
OKUL FOBİSİNİN BELİRTİLERİ
• Heves ve enerji kaybı oluşmaya başlamışsa,
• Alıngan ve sinirli olma halinde artış görülüyorsa,
• İştahsızlık ve uykuda huzursuzluk varsa,
• Okul etkinliklerine karşı pasif, içe kapanık ve utangaç davranıyorsa,
• Okulda ve evde daha çok nedensiz ağlamaya, kavga etmeye ve dikkat çekmeye çalışmaya başladıysa,
• Evde kalmak ve okul ödevlerini kaçırmak arasında seçim yapamayıp aşırı kaygılı olduysa,
• Sık sık hasta olmadığı halde baş veya karın ağrısı bahane ederek şikayet ediyorsa,
• Okula giderken ağlama, hastalanma ya da okula gitmeyi istememe davranışları geliştiriliyor ve evde kalmasına izin verilince bunlar birden bire kayboluyorsa,
• Günlerce okula gitmediği oluyorsa,
• Okula gitmediği zamanlarda suçluluk duymuyorsa,
• Okula devam ettiği zamanlarda iyi bir öğrenci olabiliyorsa, okul fobisinden şüphelenilebilir.
ANNE-BABALARA ÖNERİLER
• Okula gitme konusunda ödün verilmemeli, mutlaka okula gitmesi sağlanmalıdır. Bu çözümün yarısıdır.
• Çocuğa okulun amacını açıklamak, okula gitmesi konusunda ailenin tüm fertlerinin kararlı ve tutarlı olması gerekir.
• Çocuğun kendini terk edilmiş ve yalnız hissetmesine yol açacak davranışlardan kaçınılmalıdır.
• Okula gitmediğinden dolayı çocuğu suçlamamalı, korkusu ve gözyaşlarıyla alay edilmemelidir.
• Vedalaşmaları çabuk ve kısa süreli tutarak, ayrılıkların doğal olduğu hissettirilebilir.
• Ona gününüzün nasıl geçtiğini anlatıp, onunla gününün nasıl geçtiğini konuşun.
• Çocuğa okula gitmesi gerektiği zaman geçerse bu korkuya bir de derslerden geri kalmış olmanın korkusunun ekleneceği söylenmelidir.
• Çocuğunuzun akranları ile zaman geçirmesini sağlayın.
• Çocukla endişeleri ve duyguları hakkında konuşun.
• Bu sıkıntılı durumun geçici olabileceği, kendisiyle aynı durumda olan başka çocuklarında olduğu anlatılabilir.
• Boş zaman ve oyun becerileri kazandırarak anne babaya bağımlılık azaltılabilir.